Đá còn dùng để trừng phạt những ai làm điều sai trái. Đá nuôi dưỡng người H’Mông trưởng thành… và Mộ Đá cũng chính là nơi an nghỉ yên bình khi những người con H’Mông về với tổ tiên của mình…
Tôi vẫn nghe kể rằng trên thảo nguyên Mông Cổ, Sói là sinh vật xuất hiện trước so với người Mông Cổ. Có thể nói Sói đã chia sẻ lãnh thổ của mình với người Mông Cổ. Sói săn bắt những con vật gây hại mùa màng nhưng Sói cũng tấn công vật nuôi và con người. Người Mông Cổ học từ Sói nhưng cũng săn bắt Sói, sợ Sói và thờ Sói. Sinh mệnh lớn và sinh mệnh nhỏ, tất cả đều liên quan đến nhau, ảnh hưởng lẫn nhau. Người H’Mông là một sinh mệnh, phải chăng Đá cũng là sinh mệnh!
Và tôi, trong cuộc hành trình của mình đã được nghe những người con H’Mông kể chuyện về dân tộc H’Mông….
